Yazılar
İklim Değişikliği, Küresel Isınma ve Çevre Felaketine Dâir – Sait Alioğlu
Eskilerin dile getirdiği “Bir şeyin dedikodusunun yapılması, lafının çıkması onun gerçekleşmesinden daha kötüdür.” anlamına gelen “Vukuu şuyuundan beter!” ifadesi günümüz dünyasında birçok konuda karşımıza çıkmaktadır.
Eskiler, kendi yaşadıkları ortamlarda meydana gelen olayların ortaya çıkış şeklinden ziyade, onun birden ve nasıl yayıldığına dikkat çekmek için yukarıda belirttiğimiz deyişi dile getirmişler.
İmdi, bu deyişten yola çıkıp hareket ettiğimizde geçmişte de olduğu üzere, birkaç yıldır gerek dünyada ve gerekse de içerisinde yaşadığımız toplumda meydana gelen hadiselere baktığımızda onların çeşitli şekillerde belli araçlar vasıtasıyla hızlı bir yayılım göstermesi işi ilginç ve önemli kılmaktadır.
Medya organları ve özellikle de sosyal medya ortamında, ya meydana gelmiş ya da meydana gelme durumu söz konusu edilen bir olayın ve olgunun, arkasında birçok endişeye yol açarak yayılması bu deyişi haklı çıkarmakta ve önemini arttırmaktadır.
Buna dair, yaşadığımız dünyadan ve kendi ülkemizden, toplumumuzdan sosyal, siyasal, ekonomik vb. birçok alanla ilgili epeyce örnek verilebilir.
Bu saydığımız konular elbette çok önemlidir ama büyük oranda yapısı ve oluşan hadisenin/hadiselerin yayılışının şekli ve zihinsel planda bıraktığı “kalıcı” iz/ler söz konusu olduğunda, saydığımız diğer kalemler arka plânda kalabilir.
Hatırlayacak olur isek, geçen kış aylarında “belki” dünyada ve ülkemizde de pek yağmur yağmadı. (Bir de koca bir deprem felaketi yaşadık.) Yine geçmişten kalan birçok yanlışa binaen pek de sel felaketinin yaşanabileceği “pek” düşünülmeyen bölgelerde sel felaketlerine şahit olduk.
Bu sel felaketlerine rağmen, ciddi oranda yağmur yağmayışından hareketle özellikle de büyük şehirlerde bulunan barajlarda su seviyesinin normalin epeyce altında olduğu tespit edildi. Depremi, sel felaketini ve yağmur yağmayışını bir tarafa koyduk, bu kez mayıs ayından itibaren aşırı derecede hava sıcakları ile muhatap olduk.
Normalde havası, yazın dahî olabildiğince serin geçmesi düşünülen bölgelerde bile sıcaklıklar “aşırı” derecede artış eğilimine girdi. Bu olan bitenin çoğunun birbiri ile ilintili birçok sebebi var. Bu sebepler, bir takdir sonucunu ortaya koymuş olsa da, “insanın kendi eliyle yaptığı kötülüğün, yanlışlığın bir eseri olduğu” konusunda hiç şüphe yok. (Rum, 30/41)
Yapılan kötülükler ne yazık ki, dünden beri adeta “bir -sanal- gereklilik içre” bizler tarafından sürdürülmektedir. Bunun öncelikle şahıs, daha sonra toplum, devlet ve en nihayetinde küresel güç boyutu var.
Kısacası hepimiz bu yapılan edilen kötülüklerden, yanlışlardan sorumluyuz. Yetkili bir konumda olmayışımız nasıl ki bizi şahıs ve toplum olarak kurtarmayacaksa, devletlerin ve özellikle de tabiri caizse kumanda masasında bulunan büyük güçleri de kurtarmayacak, belki de en çok onlar zarar edeceklerdir.
Zurnanın “zırt” dediği yere gelince, istisnaları elbette olmakla birlikte, yerelden başlamak üzere küresel çaptaki medya iletişim araçları ile adeta “her gereksizin” eline oyuncak kabilinden tutuşturulan araçlar üzerinden oluşan sosyal medyaya baktığımızda, suçlu olanların kendi suçlarını unuttururcasına insanların adeta maymuna, yetmedi şebeğe dönüştürdükleri bir vakıadır.
Neredeyse, her Allah’ın günü, özelikle de bu kavurucu yaz sıcaklarının hüküm sürdüğü günlerde bilen de, bilmeyen de tutturmuşlar “Elnino” sıcaklarını, adeta yaşanan sıcakları, kendi yaydıkları haberlerin haklılığını ispatlarcasına “cehennem ateşi” gibi takdim etmektedirler. İnsan, bu kavurucu yaz sıcaklarından değil de sunulan haberlerde çölden estirilen sam rüzgarlarından ve o rüzgarın ateşe dönmüş şeklinden ne yapacağını, nereye gideceğini dahî şaşıracak duruma geliyor.
Bire beş katmak, abartı, olan biteni alabildiğine büyütmek, insanlar ve toplum üzerinde “isteğe binaen” etki oluşturmak, baskı ağı kurmak, kaos ortamı oluşturmak, olaydan hareketle arzulanmaktadır.
Yani, vukuunun şuyuundan beter olması buna denirdi.
Tamam, bir iklim değişikliği ve buna bağlı olarak bir küresel ısınma -ya da soğuma- hadisesi var. Bunun inkâr edilecek bir tarafı yok. Ama oluşan bu “küllî” yanlışlara her ne kadar sıradan insanlar da sebep olmuş olsalar dahî bu durumun esas müsebbibi küresel güçler, o kapitalistler, onlara düşünsel zemin hazırlayan bilumun liberaller ve bunların toplamı olan Batılı emperyalistler değil mi?
Adına “çevre felaketi” denen ve bu felakete iyi niyetlerle karşı çıkmak için bir araya gelen çevre gönüllülerinin bir kısmının adeta insanı başka hiçbir konu ilgilendirmezmiş edasıyla “çevrecilik” adı altında ideolojik bir angajmana girmesi gibi tehlikeli bir durumla da karşı karşıya olduğumuzu belirtmek gerekir.
Kaldı ki, bu çevreci zevatın bir kısmı, olaya bütüncül bakacağına, parçacı yaklaşma suretiyle çevreyi kirleten ve devletlere hâkim olan küresel şirketlerin onayı, izni ve onların aktardıkları finansal kaynaklarla çevrecilik yapmaktadırlar.
Küresel güçler üzerinden dile getirmeye çalıştığımız ve “vukuu şuyuundan beter” kabilinden şahit olduğumuz hadiselerin kabul edilecek ki, bir de yerel ayağı var. Bu yerel ayak en başta yaşadığımız belde, bölge, ülke ve çevremizde bulunan bölge ülkelerini de içermektedir.
Daha geçen yıl yoğun bir şekilde yaşadığınız Marmara Denizi’nde vuku bulan ve besbelli ki, sanayide kullanıma binaen kirlenip atık hale gelen suların onlarca yıldır denize akması, akıtılması sonucu oluşan müsilaj ve deniz yosunu hadisesi de, bizim birçok sanayicimizin, yereldeki yöneticilerin, iktidarın denetimsizlikleri sonucu meydana gelmişti.
Bunlara bir de -felaket tellallığına konu edinilsin, ya da edinilmesin- iklim değişikliğine ve küresel ısınma ile ilintili olan kuraklık ister istemez tarımı ve o kalemde zikredilen birçok konuyu ve alanı da olumsuz şekilde etkilemekte olup bunun faturası başta çiftçiye çıkmakta/çıkarılmakta ve sonuçta da son noktada bulunan ve olan bitene, yapılan yanlışa karşı eli kolu bağlı olan tüketiciye kesilmektedir.
Bunun elbette, daralan dünya ekonomileri ile reddedilemez bir ilintisi olmakla birlikte ülkede uygulanan ekonomik politikaların da devasa ölçülerde etkisinden bahsetmek gerekir.
Bu felaketler, zincirleme şeklinde, ekonomik anlamda hemen her alana sirayet etmektedir. Bu alanların bir kısmını, aile ve şahıs bazında geçim ekonomisinin uygulandığı bir ortamda turizm gibi bazı ekstrem kalemlerden sarf-ı nazar ettiğimizde en önemli kalemin elbette boğaz tokluğuna yaşama ve barınma alanında olduğu şayiadan ziyade vuku bulan hadiseler üzerinden okunabilir.
Geldiğimiz noktada, yukarıda da belirttiğimiz üzere, en sıradan insandan topluma, devlet(ler)e ve küresel emperyalist güçlere kadar zincirleme bir şekilde bir felakete adım adım yaklaştığımız söz konusu… Konunun küllî çözümü için herkesin bir şeyler yapması gerekir. Ama konuya dair bir milim dahî hareket etmeyen o “koca” güçlerin yanlış tutumlarını değiştirmesi elbette iyi olur ama onların dünya tamahı kendilerini bundan alıkoymaktadır.
Bir gerçeklik olmasına rağmen, yine kontrolü büyük oranda küresel güçlerin elinde olan medyanın/sosyal medyanın, felaketi onlar tetiklememişçesine ortalığı velveleye vermeleri, işin vukuunu alabildiğine öne çıkarmaktadır.
Felaketler üzerine kurulu densizlikleri, yine o küresel güçlerin çıkardıklarından asla şüphe duymadığımız kovit-19 salgını hadisesinden biliyoruz. Öyle ki, ulusal ve uluslararası alanda sağlık alanında güven duyulması gereken birçok kurum, kuruluş ve şahsın -ya saflıklarından(!) dolayı, ya da bile isteye- pandemi politikaları üzerinden küresel sistemden yana tavırlarından öğrendik, gördük.
Boeing çalışanları, daha iyi ücret ve çalışma koşulları için greve gitmeye karar verirken şirket, yurt içinde maliyetleri düşürmeye devam ediyor ve yurt dışında ise İsrail’in Filistin’de sürdürdüğü soykırımı destekliyor.
Son zamanlarda, Uluslararası Makineciler ve Havacılık İşçileri Birliği (IAM) üyesi Boeing çalışanları, sendikanın desteklediği korkunç bir geçici anlaşmayı reddetmekle kalmayıp greve gitme kararı aldı. Bu işçiler, daha fazlası için mücadele etmeye hazır olduklarını ve Boeing yöneticilerinin kârlarını maksimize etmek için üretimi kısarak insanları tehlikeye atmaktan bıktıklarını gösteriyor. Bu yetmezmiş gibi Boeing yönetimi, Filistin’deki soykırımı sürdüren İsrail’e silah tedariğini sürdürmeye odaklandı. Boeing, soykırım için silah üretmeyi bırakmalı ve uçaklarını iyileştirmeye başlamalıdır.
Raporlar, grevden önce ve belki de grevi öngörerek Boeing’in güvenli olmayan bir şekilde üretimi artırmak için fazla mesai yaptırdığını ve kısmen üretilmiş uçakları montaj hattından geçirerek gerekirse daha sonra grev kırıcılar tarafından tamamlanmalarını sağladığını gösteriyor. 2018 ve 2019’da düşen Max 737 jetleri gibi ticari yolcu uçaklarının veya uçuş sırasında uçakların kapılarının düşmesi gibi olayların yaşandığı bir geçmişe sahip olan Boeing yöneticilerinin, üretimde gereksiz gördükleri masraflardan kaçınmak isteyeceklerini düşünmek mantıklı görünüyor ancak yöneticiler, güvenliği ikinci plâna atarak kârlarını öncelemeye devam ediyorlar. İşçiler de haklı olarak endişelerini kamuoyuyla paylaştılar ancak Boeing yönetimi tarafından suçlu ilan edilip hedefe konuldular. Ayrıca endişelerini dile getiren birçok kişi, bunu yaptıktan sonra ölü bulundu. Bu da kamuoyuyla paylaşılan kritik bilgilerin azalmasına neden oldu.
Uçaklara daha fazla insan sıkıştırıp seyahat edenlerin güvenliğini tehlikeye atsa da ABD’nin tek uçak üreticisi olan Boeing, maliyetleri düşürme hedefinden vazgeçmiyor. Hâl böyleyken Boeing gibi şirketlere, halk yararına çalışacaklarını iddia eden kapitalist politikacılar tarafından devasa devlet sübvansiyonları veriliyor. Buna paralel olarak yöneticilerin de kamu güvenliğini hiçe sayarak kârı maksimize etmek için işçileri zorladığını görüyoruz.
Kim bilir; belki de Boeing, bu sorunları çözmek için çalışıyordur, değil mi? Belki de hem kârı en üst düzeye çıkarmak hem de kamu yararını gözetmek için “fazlalıklardan kurtulmaya” ve üretimi “daha verimli hâle getirmeye” çalışıyorlardır! Yanlış: Boeing maliyetleri düşürürken aynı zamanda ölüm ve yıkım amaçlı ürünler de ihraç ediyor! Boeing, dünyanın dördüncü büyük silah üreticisidir ve şu anda İsrail’in Filistin’de yürüttüğü soykırıma yardımcı olan kilit bir rol oynamaktadır. Ekim 2023’ten itibaren Boeing, Filistin’e karşı yürütülen soykırım savaşında kullanılmak üzere 1.800 adet Joint Direct Attack Munitions (JDAM) ve 1.000 adet Small Diameter Bomb’un İsrail’e sevkiyatını hızlandırdı. Boeing, soykırım için İsrail’e silah sevkiyatını hızlandırmaya her zaman hazır ancak uçaklarının düşüp insanların ölümlerine sebebiyet vermesini önlemek için o uçakları iyileştirmeye hazır değil!
Rekor Kırdı: Boeing, 2021-2023 yılları arasında İsrail’e teslim edilen füzeler ve mühimmat açısından ABD’nin en büyük üreticisi oldu. Grafik arka plan önünde Boeing uçakları ve JDAM mühimmatlarından oluşan kolaj. Fotoğraf, ABD Hava Kuvvetleri tarafından sağlanmış olup Staff Sgt. Michael B. Keller tarafından çekilmiştir.
Bu tür sevkiyatlar soykırım boyunca devam etti. Boeing’in mühimmatı, Mayıs ayında İsrail tarafından Rafah çadır katliamında 45 kişiyi ve haziran ayında BM okul katliamında 9’u çocuk olmak üzere 33 kişiyi öldürmek için kullanıldı. Bu yılın başlarında, Boeing JDAM’leri bir evde 19’u çocuk olmak üzere 43 kişiyi öldürmek için kullanıldı. Elbette bu, sadece son zamanlardaki soykırımla sınırlı değil. Boeing, 1948’de İsrail’in kurulmasından bu yana Siyonist ordusuna uçak ve mühimmat tedarik ediyor!
Kârın maksimize edilmesinin her zaman öncelendiği bir ekonomik sistemde bu dinamikler şaşırtıcı değildir. Bu yılın ocak ayında yapılan dördüncü çeyrek kazanç açıklamasında, finans direktörü Brian West, Boeing’in gelirinin 22 milyar dolar olduğunu, bunun bir önceki yıla göre yüzde 10 artış anlamına geldiğini ve yine bunun 6,7 milyar dolarının savunma sözleşmelerinden kaynaklandığını belirtti. Boeing; soykırıma yatırım yapıyor çünkü bu, uçakları tamir etmek ve kamu güvenliğine odaklanmaktan daha fazla para kazandırıyor.
İşte bu çok önemli olduğu için şirket, kendini daha iyi göstermeye yarayacak her yolu bulmalıdır! Bu yüzden işçilere ve kamu güvenliğine yatırım yapmak yerine soykırıma destek sağlarken bir yandan da Missouri eyaletinin St. Louis gibi şehirlerinde düzenlenen Onur yürüyüşlerini finanse ederek bir tür pembe yıkama yapıyor. Boeing’in bir sonraki halkla ilişkiler hamlesi, Filistinli çocukları öldürmek için İsrail’e sattığı füzelere onur bayrakları eklemek olabilir mi?
Peki, ya Boeing’i işçiler kontrol etseydi ne olurdu? İşçiler, kendilerine yeni bir yat veya mülk satın alabilmek için uçakların düşmesini izleyen şirket yöneticileri ve zengin hissedarlarının aksine o uçaklarda kaliteden ödün vermezlerdi. Boeing, işçilerin kontrolü altında kamulaştırılsaydı işçi sınıfı, dünyanın dört bir yanındaki masum çocukları öldürmek için daha fazla ölüm makinesi üretmeye fon ve araştırma kaynakları ayırmayı seçer miydi? Elbette hayır!
Diğer yandan Boeing’in savaş için kullandığı teknoloji ve tesisler, toplu taşıma sistemlerini iyileştirmek için çalışan fabrikalara dönüştürülebilir ve böylece iklim krizinin dünya çapında şiddetini artırdığı bir dönemde çevreyi daha az kirleten ulaşım araçlarının kullanımı teşvik edilebilir.
Boeing ve benzeri şirketleri ele geçirip kendi kontrolümüzde işletmeliyiz. Bizim sırtımızdan kâr etmeye devam eden kapitalistlerin, dünyadaki yoksulları ve emekçi sınıfları ölüme terk etmelerine izin vermemeliyiz.
Kaynak: leftvoice.org
