Connect with us

Yazılar

Seni Seçtim Makine! – Mustafa Zahid Ergün

Yayınlanma:

-

Sonsuzluk ve Bir Gün-Eternity and a Day (Theodoros Angelopulos, 1998) filminde belediye otobüsünün arka makam koltuğunda oturan biletçi muavin, küçük bir mikrofon marifetiyle yapıyor anonsları. Ne var bunda? Hiç. İşi ilginç kılan, küçücük bir otobüste bunu yapıyor olması.

Bizde ise “inecek var mı, ilerleyelim beyler, ücret ödemeyen, para üstü almayan var mı” gibi anonslar malûm olduğu üzere bağırarak, çıplak sesle yapılır.

Batılı makineyi konuşturur, biz kendimiz konuşmayı severiz. Müşteriyle yüz-göz veya direkt muhatap olmama, samimiyet kurup muhtemel iltiması engelleme çabası; ya da ne bileyim, bunlardan başka, Batılı düşünme biçimi adına daha anlaşılır bir mazeretle açıklanabilir. Neticede kendi bilecekleri iş. İşleri makineye havale etmeleri muhabbetin ölmesindendir. Otobüste, metroda çok kitap okunmasını bu muhabbet yokluğuyla açıklayanlar var. Batılı bunu istemeye istemeye kabulleniyor zaten. Bir de ne okunuyor ki yolculuk sırasında? İsmet Özel’in otobüste rastlaştığı ve “Kitaplarınızı anlayamıyoruz.” diyen gence verdiği cevabı hatırlayalım: “Biz bu kitapları otobüste yazmıyoruz ki.”

Muavin anonsu mikrofonla yapar, bir kere yapar, işine bakar. Ha, bir de özel koltuğu, paraları koyduğu gözler vs. vardır. Bizde muavin para alır, üstünü verir, durak anonslarını yapar birkaç kere. Bazen yorar insan bu cıvıklık derekesi. Hem kırk şekle girer para toplamak gayesiyle araba içerisinde ilerlemek için, hem her çeşit bozuk parayı ayrı bir cebe koyar. Batılı, muavinin kapısından alır, diğerinden indirir, babası gelse tanımaz. Babası da zorlamaz zaten. Batıda işi standartlaştırma gayreti vardır, bizde gelişine şut.

Gol-Goal (Danny Cannon, 2005) filminde teknik direktör, paslaşmadan kendisi ilerleme hevesindeki futbolcuyu, hızlıca attığı topun peşinden koşturmak suretiyle yarıştırıyor ve pas atarak oynarsa daha hızlı ve güzel olabileceğini telkin ediyor. “Kendin koşma topu/makineyi koştur.” tembihi var.

Bizdeki futbolun en çok eleştiri alan noktası neresi peki? Futbolcuların toptan çok kendi kendileriyle uğraşmaları, değil mi? Yani bizde muhabbet, seküler mânâda büyük futbol endüstrisinin en büyük organizasyonlarında dahi sürüyor. Ülkemize gelen yabancılar da, ne gariptir, buna ayak uyduruyor. Ya da uydurabilecek olan geliyor, nasıl ki bizden, oralara ayak uydurabilecek olanların gittiği gibi.

Makineciler ve kara düzenciler… İki tarafta da değiştirmek isteyen çıkarsa düzeni, bu mümkün değil. Burada veya orada durmak istemeyenler çıktıkça mübadele olur, fert yer değiştirir, toplum alışkanlıkları bâki kalır.

Ergen Ruhlar İlmihali’nde Mim Kara, “Dünya ile kurduğun ilişkide araç-gereç yüklenme, bedeninle yetin.” diyor. Anlatmak istediğimiz basit olarak böyle bir şekilde ifade edilebilirdi. Ama kitabın devamında yine şu telkin geliyor, ona da uyuyoruz: “Basit olanı basit bir biçimde anladığımızda onu anlamış sayılmayız, zira anlayışımız basitleşmiştir.” Burada kesmek isterdim ama devam.

En küçük bir iş için bile makine icat ve ihdas eder Batılı. Elma soyma, patates doğrama makinesi meselâ, bir çekiçle araba tamir etmek varken. Onlarca, onlarca âlet kullanmadan olmayacaktır. Kafası o şekilde çalışır, bizimki böyle; bu saatten sonra değişmez. Biz tabiata râm oluruz, onlar tabiatın rağmına, onun düzenini bozacak şekilde davranırlar. “Soluk almak düz bir gerçektir ve gerisi sanattır.” diye ekler Mim Kara.

Makineleşmek veya diğer adıyla kolaycılık birkaç şekilde af görebilir: Dünyayı çirkinleştirmeyecek ve anlamlı bir amaca hizmet edecek.

Matbaanın geç gelmesine yönelik eleştiriler, sebepleri soruşturulmamakla birlikte hep bu tavra gelir, böyle kastî bir tavır varsa tabiî. Kasıt yok, tabiat icabı öyle… Muavininin kendine bir koltuk ve para koyma yeri ayarlamaması ile (kabaca) matbaanın geç gelmesi arasında pozitif korelasyon mevcuttur kanımca.

Bir görüşün sonu Mandıra Filozofu, öbürü de 32 saat bilgisayar oyunu oynamaktan ölen genç. Aradakilerden bazıları kolaylık için makineleşmek ister, bazısı stresten kurtulmak için tabiata, en başa rücû etmek. Memnun olan ya da zarar görmeyen yok gibi.

Göçebelerde/savaşçılarda kelimeler kısadır genelde. (Sezai Karakoç’ un anne-çocuk imgeleri gibi, Batılıya ver duyguyu açıp açıp roman yazsın, Doğuluya ver kapatıp kapatıp şiir söylesin.) Hâliyle âlet-edevat da az olur. Doğulular işbu sebeple de bedeninden gayri makineye pek tamah etmez. Ama onlar mezara cenaze indirmek için bile asansör sistemi kurmuşlar. Bizde hâlâ ilk el usuller câri. Gölcük’te bir camide cenaze namazına gitmiştik. Ortada ne cenaze vardı, ne de bu sebeple telaş eden canlılar. Öğle namazı, dua bitti derken ağır mekanik bir calaskal sesi duyuldu. Ölüyü bile rahatsız edecek bir gıcırtıyla makaraya sarılan çelik halatın araya giren her şeyi ezecek kuvvetini hissedebiliyorsunuz. İmam, ön taraftaki pencerenin önüne geldi. Camı açtı ve bir süre bekledi. Beş-on saniye sonra yeşil örtülere sarılı tabut asansörle önünde belirdi. Avluda yer olmayınca böyle bir sistem geliştirmişler. Yabancı olanları hayrete düşüren ibretlik bir vakıaydı bu. Ama çoğu kimse bunu ya bir Almancının ya da olmadı, Karadenizli birinin yaptığı hususunda hemfikirdi!

Tüm bunları yazarken ara sıra göz attığım “dergi açık dursun da rahat okuyayım” diye sayfanın üzerine, kâğıdın kalbini değil de mukavemetini kıracak bir ağırlık koydum. Yani işin bir kısmını, düşünmenin o ağır yükünü sırtlanmada yardımcı makineye emanet edip oradan artan kuvvetle daha başka işler ürettim. Kendimle mi çeliştim şimdi?

Meselenin bundan daha fazla yönleri var elbet. Batılı/Doğulu derken herhangi bir yön kastedilmediği aşikâr, kişilerin fert fert, bazen topluluk olarak davranışları isimlendirilmiş genel kabule göre, o kadar. Ne bir aşağılık duygusu, ne de “eksik olsun bizim olsun” tarafgirliği… Belki biraz tembelliği meşrulaştırma gayreti ve fakat hezimeti. Ama ne yazıyı uzatmaya niyetim var, ne de gayretim. Bu böyledir.

Teknoloji bize batıdan geliyor günümüzde. Önce onlar bulsun, yapsın, kullansın; sonra biz de alırız. Hem şu anda onlarca gömlek öndeler teknik mânâda, hem de psikolojik olarak bu travmayı aşmamız uzun süreceğe benziyor. Öyle bir niyetimiz varsa tabii. Eşik hayli yükselmiş, kabul. Ama başımızı bir çıkarabilsek gerisi gelecek. Bir topluluğun tekniği ve ahlâkı bir bütündür, parçalanamaz, ayrı düşünülemez. Meşhur birinin sözü var ya zaten; o da zekâ, çeviklik ve ahlâkı birbirine bağımlı görüyor. Ama ne tekniğini almışız ne ahlâkını… Aynı minvaldeki şu sözümün de arkasındayım hâlâ: “Doğunun dövüşünü aldık, felsefesini alamadık.”

Son söz- 1:Cenin rahimdeyken annesine mutlak ihtiyaç duyar. Tek orası vardır. Bebek doğduğunda zaruret icabı annesinden başka göğüsler de emre amade kılınabilir. İlkokul çocuğu beslenme çantasını eline almıştır, ama tek o vardır. Cebine konan üç beş kuruşla bir nebze çeşitlendirir menüyü. Liseli delikanlı para taşır yanında, kantinden yer içer. Bol çeşit, serbest piyasa… İş hayatında lak diye önüne gelir paket servis. Emekli olursun, evde yemek vaktini kollarsın. İhtiyarlığa doğru bebeklikteki muhtaç durum tekrar eder. Akıl, ruh ve beden geliştikçe bağımlılık azalır. Bunların üçü de gidince elden -meselâ mezarda- bu sefer insan kendisi yemek olur başkalarına. En temel ihtiyacın seyri kabaca böyledir. Neticede her şey aslına rücû eder. Fert için böyle olan düzen, toplum için de her iş ve oluşta da böyledir. Dikkat, bağlılık asıl olanda had safhadadır. İnsan geliştikçe, bağımsızlaştıkça görüldüğü gibi temel/zarurî gördüğü bazı işleri uzmanlara/makinelere (beslenme çantası, kantin, paket servis) havale ediyor. Ve fakat bunda hayatın yapaylaşmadığını söyleyemeyiz.

Son söz- 2: Bir mesele hakkında dertli olup olmadığını anlamak için: “Akşam evin yolunu bulabiliyorsan, demek ki sen dertli değilsin.” denir. Ben de bu mesele hakkında düşünürken evin bir kat üstüne çıktım bu akşam. Buna istinaden, mevzuun en azından benim için önemli olduğunu hissediyorum.

Tıklayın, yorumlayın

Yorum yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Yazılar

Yardım Kuruluşları Kendilerini Kapatsın – Yusuf Şanlı

Yayınlanma:

-

“Hayatta her şeyin fazlası zarardır.” kaidesini benimseyecek olursak hayatının bütününü yardım faaliyetlerine adayan güzel arkadaşlara bir iki kelam etmek istedik.

Sahadan gelen bir arkadaşınız olarak samimiyetinizi, niyetinizi, gayretlerinizi yargılamak haddime değildir, kimsenin olmadığı gibi ama ortada had safhada bir vakıa var ve bahsedilmesi icap etmektedir. Burada mevzu bahis olan, kişilerden ziyade gelinen süreçtir; üzerimize alıp şahsileştirmeye hacet yok ama üzerimize düşen vecibeler de var.

Hayat bütüncül bir kurgudur; dengeli, koordineli, çeşitlilik içinde tamamlanır ve anlam kazanır. Salt bir alan/meşguliyet/düşünce insanı daraltır, noksan bırakır. Bireysel noksanlığımız bir yana, birçok alandaki toplumsal sorumluluklarımızdan uzaklaştırır bizleri.

Salt tasavvuf, salt edebiyat, salt eğitim, salt ibadet, salt ideoloji, salt ticaret ne kadar yanlışsa salt yardım faaliyetleri de bir o kadar yanlıştır. Buradaki yanlışlık fiiliyatın kendisi veya alanı değil “salt” olmasında yani yanlışlık, diğer alanlarda eksik bıraktığımız yükümlülüklerimizde! Toplumdaki gelir eşitsizliğine, muktedirlerin zulümlerine, haksızlıklara, sömürülen emekçilere, katledilen ekine ve nesle dâir kelam etmeden hayatını pür para kazanma derdiyle, çiçek böcek edebiyatıyla geçirip veya varlığını akademiye vakfetmekle veya yat kalk ibadetle tekkelerde geçirmekle olmuyor. Aynı şekilde mevzumuz olan yardım faaliyetleri de benzer kategoriye tekabül etmektedir.

Bu düzleme ne vakittir nasıl düştük, düşünüp irdeleyerek tespit etmek gerekmekte. İslamsı bir iktidar döneminde muhafazakâr cenah ister istemez siyasal sorunsallara parmak basmaktan kaçınır (Sorunları halifemiz çözecek diye!) hâle gelmiş, siyasal düzlemdeki sorumluluklarını abdestli-namazlı iktidar/larına devretmiş, kendileri de boşlukta kaldığından bahsi geçen alana daha da yoğunlaşır olmuşlardır. Eskiden de Müslümanlar vakıf-dernek ve özellikle yardım faaliyetlerinde aktif ve işlevseldi ama son 15-20 yıldır tek işleri bu olur oldu! İktidara eklemlenmiş durumda olanlar haricindekiler de mevcut nizama ters düşmeyecek, siyasal bir yansıması olmayan bu kulvarda, risksiz steril bu tatmin alanında kalan ömürlerinin gününü saymaktalar!

Tabi ki yardım faaliyetlerimiz sürecek, sadece İslami kimliğimizden değil insan olmamızın bir gereğidir bu! “Komşusu açken kendi tok yatan bizden değildir.” şiârıyla yaşayanlar, ister istemez yardımını yapar ama bunun bir oranı, orantısı olur zannımızca! Diğer faaliyet alanları gibi en fazla %10-15’lik bir yere tekabül ediyor olmalı değil mi? Yukarıda ayrıntıladığımız gibi insanın hayatının yekûnunu herhangi bir şey oluşturuyorsa bu sıkıntıdır. Kurumsal olarak varlığını, zamanını, zihnini, insan gücünü, eforunu bütünüyle bu alana kanalize etmek de nedir!

İslamcı camiadan beklenen, düzen ile esaslı bir yüzleşme ve bu yüzleşme doğrultusunda toplumsal sorunlara eğilmek iken genel hassasiyet düzen ile yüzleşmeyi bir kenara bırakıp, düzen içi imkânlara hücum etmeye dönüştü. Hâliyle toplumun düzen karşısında savunulması, toplumu düzen karşısında uyarmak, düzeni toplum karşısında eleştirmek ve itiraz kültürünün örgütlenmesi terk edilmiştir. Bu yüzden hayr umarken şerre tekabül eden bir STK işgali altındayız. Kaldı ki bu yapıların da ne kadar sivil olduğu tartışılır çünkü nice STK bugün SDK’ye (sivil devlet kuruluşları) dönüşmüştür. Düzen ile esastan yüzleşme ve toplumsal alanda adaletin ikamesi doğrultusunda STK çalışmalarına ihtiyacımız var. Adaletin ikamesi konusunda mücadele etmeyi ve tavır almayı bir kenara bırakmış bu yapılar, toplumu yardımlarla oyalamakta ve zulmün/yoksulluğun müsebbibi iktidarların (bir faraş misali) ardını toplamaktadır.

Adeta TC’nin sosyal devlet vasfını gönüllü olarak Müslümanlar yürütmektedir, muhafazakâr camia yardım-dernek vakıf işlerinden elini çekse Türkiye devletinin, hiçbir “sosyal devlet” vasfını yerine getirmediği çıplak gözle görünür olacak neredeyse!

Bataklığı kurutmak yerine sinekleri öldürmeyle meşgul oldukça bataklık öngördüğümüzden de daha fazla büyüdü, büyüyor, büyüyecek. Artık yokluktan açlık evresine büründü ahval; israfı doğuran, zenginle fakir arasındaki makası açan, zulüm üreten, insanları zihnen ve fiilen köleleştiren odakları bertaraf etmeden yapacağınız yardımlar dolaylı olarak bu odakların varlığını beslemektedir.

Camia içerisinde bir de son zamanlarda hobileşen arama kurtarma faaliyetleri var. Açık konuşmak gerekirse bizim işimiz arama kurtarma faaliyetleri yürütmek mi? İşiniz gücünüz bitti, ortada zalim/tâğût/firavun kalmadı da spor yapasınız dağ havası alasınız mı geldi, hayırdır! Devletin sosyal devlet ödevlerini üstlendik, doğal afet sonrası hizmetlerini de mi biz sırtlanacağız!

Pardon “artık devlet bizdik” değil mi? Unutkanlığıma, cahilliğime, ayak uyduramamışlığıma verin!

Bu alışkanlık haline gelmiş durumdan radikal kararlar alarak çıkabiliriz. Yardım faaliyetlerinin hakkını vererek bütüncül ve dengeli hareket eden, riske girip eş zamanlı olarak bataklığı kurutmaya dâir de söylem ve eylemlerde bulunan oluşumlar da arada kaynayacak! Had safhada olan mahrum bırakılmış ihtiyaç sahibi mazlumlara (kısa bir süreliğine) el uzatılamamasına da sebep olacağız ama şakası bir yana ciddi ciddi bütün dernek ve vakıfları, yardım kuruluşlarını kapatalım! Biraz boşluğa düşülecektir ama belki önceliklerini, sorumluluklarını tekrar hatırlar, bataklığı kurutmaya dair faaliyetler yürütüp yarına güzel günlerde uyanabiliriz. O vakit hâlâ ihtiyaç sahibi kalmış kişilere her türlü paylaşımla umut olabiliriz.

NOT: Olağanüstü bir durum olan deprem krizi ve depremzedelere âciliyet gerektiren yardım faaliyetleri bu vurgumuzun dışındadır.

Umarım üst perdeden ifadelendirdiğim meramım anlaşılabilmiştir.

Saygılar, sevgiler…

 

Devamını Okuyun

Köşe Yazıları

Beyaz Önlük Neyi Örter?

Yayınlanma:

-

Milli Eğitim Bakanlığı, yeni eğitim yılında öğretmenlerden beyaz önlük giymelerini istedi. Böylece öğretmenler öğrenciler için “rol model” olacakmış.

Çocukluğumuz kara önlük içinde geçti. Karanlık bir dönemin nişanesi gibiydi zahir! Biçimlendirilmek için sıralanmış minnacık kalpler, dimağlar olarak ideolojik tornalara sunulduk. “Karalar bağlamış!” da denilebilirdi hâlimizi ifade etmek için! Kocaman bez, dantel ya da naylon beyaz yakalıklarla birlikte torna tezgâhının birörnek ürünleriydik.

Böyle devam etti. Kara önlüklerin yoksulluğu örttüğünü, böylece bütün öğrencilerin eşitlendiğini iddia etti öğretmenlerimiz, müdürlerimiz ve onlara inanan bir kısım büyüklerimiz. Doğruydu, fukara halkımız, evladına ikinci gün farklı bir kıyafet yetiştirmekten mahrum halkımız için kara önlükler bir kurtarıcıydı. Nasıl olsa dokuz ay boyunca farklı kıyafet derdi olmayacaktı.

Uzaktan bakılınca eşitlik tamamdı! Sosyalistler bile bu hıza şaştı!

Gelin görün ki zengin çocuklarıyla yoksulların görece eşitliği pek uzun sürmüyordu. Dökülüyordu kara önlükler! Mahallede ve evde kaçıncı tura çıkmışlardı! Eprimiş, solmuş, kendini çoktan bırakmış önlükler, türlü yamalıklarla hayatta kalma mücadelesi veren pantolonlar, siyah ipliklerle derin yırtıkları kalın kalın dikilmiş beyaz naylon yakalıklar düzenin yalanını suratlara çarpıyordu! Ayakkabılar, kara lastikler, harçlıksız cepler fukaranın çocuklarını okul duvar ve bahçelerine savurup duruyordu.

Yalanlar suratlara çarpılmayı hak ederler elbette!

Sonra mavi, daha sonra rengârenk oldu önlükler, formalar. Kısmen serbestleşti kıyafetler lâkin zihinsel kuşatma aynen devam etti. Öğretmenler devlet memurlarının kılık-kıyafet şartnamesine bağlıydılar, ancak yaklaşık on yıldır sendika kararlarıyla serbestler. Başörtüsü yasakları kalktı, yerine “Siyah ya da lacivert olacak!” dayatması geldi.

Zihinlerdeki prangalar pek bir muhkemdi. Yeni bakan memleketi biçimciliğe dönüşün kurtaracağını düşünen bahsettiğimiz saplantının bir uzantısı olarak “Beyaz önlük!” dedi. “Beyaz”dı nihayetinde, nispî bir olumluluk barındırıyordu. Örteceği meselelere dâir antipati uyandırma ihtimali düşüktü.

Resmî ideoloji ile kapitalizmin eğitim hayatını, çocukların ufkunu kapatmasını örtebilirdi mesela! Mesela “eğitim” denen alanın kökten sorgulanmasını öteleyebilir, “okul”un ne manaya geldiğini, küreselleşme çağında nereye evrildiğini, dijital zamanlarda fonksiyonunun ne durumda olduğuyla ilgili tartışmaları öteleyebilirdi. Başta Kürtçe olmak üzere baskılanıp yasaklanan dillerde onca insan evladının Allah tarafından verilen haklarının nasıl gasp edildiğini gizleyebilirdi mesela! Yine, yıllarca dirsek çürüten çocukların önemli oranda okuduğunu anlama probleminin olduğunu, üniversite sınav sonuçlarına bağıra bağıra yansıyan akademik sefaleti sorgulamayı unutturabilirdi. Piyasalaşmanın hakikati nasıl yuttuğunu, geleceksizlik batağında çırpınan milyonlarca gencin oluşturduğu devasa kitleye yenilerinin eklenmekte olduğunu tartıştırmazdı!

Karasından beyazına önlük ve formalar, ulus devlet aracılığıyla muhafaza olunan sermaye düzenine ideolojik formasyonla terbiye edilmiş kitleler üreten okul gerçeğini örtmeye çalışırken hakikatin ışıkları da elbette hayatlara sızmaya devam edecek etmesine ya bakalım bunca hakikati örtmeye çalışacakların sıradaki yeni örtüleri neler olacak!

Devamını Okuyun

Köşe Yazıları

Yol Haritasında Yeni Durak: İfsada Karşı Akbelen Direnişi

Yayınlanma:

-

Bir yandan aşırı sıcaklar, bir yandan Akbelen direnişi… “2023’ün yaz mevsimi ileride nasıl hatırlanacak?” diye sorulsa bu ironik cevap düşecek aklımıza. Zam yağmurunu da ekleyen olacaktır haklı olarak.

Bakın “orman, yağmur, sıcak” kelimeleri peşi sıra nasıl da diziliveriyorlar! İsmet Özel’in “Amentü” şiiri yetişsin burada imdadımıza! (Her ne kadar “Şiir öldü mü?” muhabbeti yapılsa da şiir, hayatı kavrama/kurtarma kabiliyetine her zaman sahiptir.):

Hayat

dört şeyle kaimdir, derdi babam

su ve ateş ve toprak.

Ve rüzgâr.

ona kendimi sonradan ben ekledim

İnsan da bu terkiple bir manaya kavuştuğundan yine o terkibe kendini ekleyerek Akbelen direnişine koşmalıdır. Karadeniz’i boydan boya kaplayan HES inşaatlarına koşmalıydı. (Pek çok yer için hâlâ geç kalmış değil.) Taş ocaklarına, JES’lere, altın madenlerine, kıyılara, zeytinliklere vedahî benzer bütün yıkımlara koşmalıdır.

Koşanlar oldu, vâr olsunlar ancak benzer anlarda olduğu gibi azdılar, hatta azın azı! Çünkü devletin ve sermayenin karşısına dikilmek birçok bariyeri aşmakla mümkündür. O bariyer her farklı kişi ve çevreye göre değişir. Bir yandan ormanlar cayır cayır yanar, bir yandan sermaye koca ormanları her bir ağaca motorlu hızarlarla saldırarak yok eder, bir yandan kolluk bütün imkân ve araçlarıyla tabiatı savunan halkın karşısına dikilir ve bu bütün bu tabloya alenen “Hayır!” demeyi engelleyen bariyerler vardır!

Tabiatın kesiksik, yaygın ve derinlemesine yağmalanmasının ne anlama geldiğini daha önce tartışmıştık. Bu sistematik, görülemez, gözden kaçırılır bir hakikat değilse bunca bariyer nasıl da çıkıveriyor ortaya! Biraz Müslümanlığınız, biraz insanlığınız, biraz siyasal bilinciniz, biraz tabiatla temasınız varsa bu talanın, bu amansız saldırının karşısına hemen dikilmelisiniz.

Zamlardan gözünü açamadı mı halkımız 2023 yazında? Evet, açamadı. Ekonomik göstergeler halkımızın üzerine bir çığ gibi, bir karabulut gibi, dehşetli bir afet ve belâ gibi çökmedi mi? Evet, çöktü. Peki, bu hengâmede koca orman nasıl yok ediliyor Akbelen’de? Erbaa’da, Tokat’ta, Fatsa’da, Dersim’de, Kaz Dağlarında, Şebinkarahisar’da ve adını çıkaramadığımız pek çok yerde devletin korumasında sermaye tabiatı nasıl delik deşik ediyor, hallaç pamuğu gibi atıyor? Bu zamlar ve ekonomik yağma düzeni ile bütün bu tabiat talanı arasında nasıl bir münasebet olabilir?

Neoliberal iman, tevhid ve adalete düşman bir müfsid sapkınlıkla her tür ıslah cephesinin tam karşısındadır ve şu ayetin alenen muhatabıdır: “Düzene konulması (ıslah)ından sonra yeryüzünde bozgunculuk (fesad) çıkarmayın!” (A’raf, 56) Bu ifsad, kapitalizm sıkışıp duvara tosladıkça derinleşecektir. “Geriye pek bir şey kalmadı!” da diyebilirsiniz elbette. Bilemiyorum, belki öyledir ancak şundan eminim ki bu şeytanlık, kendisi için gidilebilecek hiçbir menzilden vazgeçmeyecektir.

Bu durumda lafı uzatmadan ve izninizle net bir şey söylemeliyim: Şeytan ve tağut yeryüzünde kol gezerken (Tony Judt’un “Kötülük Kol Gezerken” adlı kitabını hatırladım şimdi!) ve Rum sûresinin meşhur 41. ayeti “İnsanların kendi elleriyle yapıp-ettikleri sonucunda karada ve denizlerde çürüme ve bozulma başladı.” diye zihnimizde çınlayıp dururken Akbelenlere koşmamak da utanç olarak cümle ümmet-i müslümana yeter!

Bu kadar net bir perspektif eğer inananını harekete geçirmiyorsa söyleyecek hem çok şey var, hem pek bir şey yok! Akbelen direnişine ve benzer direnişlere destek verenler üzerinden birtakım spekülasyonlar yapanlara meydanı boş bırakmayan ve hakikati haykıran gür sada olmak mümkündü. Yine mümkündür çünkü yeryüzünde ifsad çağrı ve çabası bitmeyecektir. Bu yıkım cephesine karşı hayatı savunan bir ıslah cephesi inşa etmek açık akidevî bir sorumluluktur.

Takip edilecek yol için buraya bir pusula bırakmıştım. Çürümüşlüklere karşı gerekçe ve güzergâh tartışma ve pratiklerle elbette zenginleştirilebilir. Çokça konuşulan iman-amel bütünlüğü her ifsat alanında olduğu gibi bu yaşamsal mevzuda da belirleyici olmalıdır. Tüm yeryüzündeki benzer talan ve yağmalara karşı direniş mevzi ve halkalarıyla sahih, sağlam bir cephe hattı kurmak zorundayız; imanî ve insanî olarak başka seçeneğimiz yok.

İsmet Özel’in hayatın ikamesi için kendini beşinci unsur olarak eklemesi, su, ateş, toprak ve rüzgârdan oluşan toplama doğru bir kapışmanın kaçınılmaz olduğunu vurgulamak içindir. Kapitalizm duvara tosladıkça daha bir saldırgan olacaktır. Zamla, yağmayla, talanla, her tür sömürü mekanizma ve aracılığıyla saldıracaktır. Neoliberalizm denen tâğûtî düzenin karakteri budur. Bu düzene karşı cevabımızı yine İsmet Özel’den bir şiir başlığı ile verelim, ancak o kapışmada taraf olarak hayatın kâim olabileceğini unutmadan:

Evet, İsyan!

Devamını Okuyun

GÜNDEM