Haberler
Üsküdar’da Asgari Ücret Eylemi: Açlık Sınırı da Yeni Asgari Ücret de 22 Bin Lira! (video haber)
Eğitim İlke-Sen, Sağlık İlke-Sen, TOKAD ve Özgür Yazarlar Birliği, 01 Ocak 2025 çarşamba günü Üsküdar sahilde bir eylemle “kölelik ücreti” olarak değerlendirdikleri asgari ücret uygulamasını protesto ederek “hakça bölüşüm, adil paylaşım” çağrısında bulundu ve ekonomi politikalarını protesto etti.
Eylem boyunca “Asgari Ücret Köleliktir, Hakça Bölüşüm Adil Paylaşım, Allah Adaleti Emreder, Irkçılık Değil Dayanışma, Emekçiler Köle Olmayacak, Yoksulluk Büyüyor Açlık Derinleşiyor, Zam Sömürü Yağma Düzenine Hayır, Sermayenin Değil Rabbimizin Kuluyuz, İşçiler Ölüyor Sermaye Büyüyor, Kahrolsun Faizci Köle Düzeni, Sömürücü AKP Hesap Verecek, Emekliler Ölüme Terk Edildi, Aileler Yoksul Öğrenciler Aç” sloganları atıldı, tekbir getirildi.
Eğitim İlke-Sen başkanı Ahmet Örs’ün bir konuşma yaptığı eylemde topluluk adına Meryem Karayıl ile Burak Çelik’in okuduğu açıklamanın tem metni şu şekilde:
ASGARÎ ÜCRET KÖLELİKTİR, KÖLELİK DÜZENİNE SON!
Bismillahirrahmanirrahim,
Kıymetli dostlar,
Bugün 1 Ocak. 2025’in ilk günü…
Her zaman olduğu gibi yine meydanlardayız.
Yıllar geçiyor ancak ülkede adaletsizlikler bitmiyor.
Yoksullardan, ezilenlerden yana bir iyileşme olmuyor.
İşçinin, emekçinin, esnafın, köylünün, alın teri ve emeğin lehine bir gelişme yaşanmıyor!
Biliyorsunuz, 2025 yılı için geçerli olacak asgari ücret birkaç gün önce açıklandı.
Egemenler tarafından “Asgarî Ücret Tespit Komisyonu” adında, her sene olduğu gibi bir tiyatro sergilendi.
Hükümet ve patronların sayısal üstünlüğü ile sarı sendika sessizliği arasında yürütülen göstermelik müzakerelerde 2025 yılında geçerli olacak asgarî ücret belirlendi.
Komisyonun belirlediği ve 2025 yılı için geçerli olacak asgarî ücreti cumhurbaşkanı Erdoğan 22 bin 104 lira 67 kuruş olarak açıkladı.
İstanbul halkı!
Asgarî Ücret denen uygulama, kapitalist sömürü düzeninin köleci karakterinin açık ve somut örneğidir.
Evvelâ bu uygulama ile, kapitalist işleyişle hesaplaşılması gerektiğini vurgulayalım.
İnsan onur ve haysiyetini ayaklar altına alan, köleciliği dayatan bu düzen, kendini asgarî ücret dayatması ile gösteriyor.
Biz bu dayatmaya, kapitalizmin yıkıcılığına, devlet ve sermayenin ortaklaşa emek ve haysiyet düşmanlığı yapmalarına karşı adaletten ve dayanışma cephesinden yana duruyoruz.
“Hakça Üretim ve Bölüşüm, Adil Paylaşım” ilkesini savunuyoruz.
Emek ve haysiyet mücadelesinin bu ilkeye tutunarak mümkün olabileceğini haykırıyoruz.
Kapitalist sömürü düzenine karşı duran vicdanlar!
TÜİK’in sahte enflasyonu bile yüzde 47’nin üzerindedir.
Bağımsız akademisyenlerin oluşturduğu ENAG’ın tespitlerine göre ise enflasyon yüzde 87 seviyesindedir.
Aradaki farka dikkatinizi çekmek isteriz.
TÜİK verilerinin gündelik hayatla ne kadar uyuşup uyuşmadığının takdirini siz halkımıza bırakıyoruz.
Temel ihtiyaçlarınızın fiyatlarının ne kadar arttığını sizler çok iyi biliyorsunuz.
Biliyor ve görüyoruz ki TÜİK, türlü numaralarla bu maliyetlerin gerçek oranlarını gizliyor.
Ne yaparlarsa yapsınlar hakikati örtemezler.
Güneş balçıkla sıvanmaz.
Yoksulluğu, pahalılığı, sömürüyü asla gizleyip saklayamazlar!
Emeğin dostları,
Halkımız barınma, eğitim, sağlık gibi temel haklara ulaşmakta zorlanıyor.
Kapitalist sömürü düzeni nefes almayı bile halkımıza çok görüyor.
“Kriz” denilen yıkım süreçleriyle emek ve alın teri yağmalanıyor.
Emek ve alın terinin yağmalanması yetmiyor tabiat talan ediliyor!
Ayakta kalmakta, yaşamakta zorlanan halkımızın tam köleleştirilmesi için devlet-sermaye işbirliği tam gaz ilerliyor.
Kıymetli halkımız,
Açık ve net bir tablo çizelim:
70-80 metre karelik evlerin ortalama kirası artık en az 20 bin liradır.
Ulaşım maliyetleri kat kat artmıştır.
Aileler, çocuklarının eğitim süreçlerindeki masraflarını karşılayamamaktadır.
Anne-babalar, evlatlarını uzak şehirlerdeki üniversitelere gönderemedi.
Öğrencilerin barınma sorunu zirveye çıkmış durumda! Sırf bu nedenle pek çok öğrenci istediği üniversitelere kayıt yaptıramadı.
İstanbul Plânlama Ajansı’nın araştırmasına göre İstanbul’daki bir üniversite öğrencisinin aylık maliyeti geçen eğitim-öğretim yılına göre yüzde 57 artarak 22 bin liraya çıktı.
Bu rakam, sendikaların bekar bir işçinin yaşam maliyetiyle ilgili araştırmalarına paralellik göstermektedir.
Okul kantinlerinden bir tost alıp yiyebilen bir öğrencinin şanslı addedildiği dönemlerden geçiyoruz.
Çocuğunu servise vermek zaten pek çok aile için lükstü; şimdi bu, çok daha uzak bir ihtimal!
Şehir içi, şehirler arası ulaşım halkımıza adeta hapishane hayatını dayatıyor.
Ekonomik yetersizlikler, halkımızın tedavi imkânlarını ellerinden alarak sağlık sorunlarını derinleştiriyor.
Kültürel ilgiler artık tümüyle lüks kabul ediliyor. Kitap fiyatları başını alıp gitmiş durumda!
Şimdi size tekrar soruyoruz:
Açlık sadece gıdayla ilgili bir durum mudur?
Barınma, sağlık, ulaşım, eğitim, kültür alanlarındaki açlıktan bahsetmeye bu ülkede sıra bile gelmiyor!
Resmi gıda enflasyonu yüzde 48,57 iken dar gelirlinin gıda enflasyonu 86,2’dir!
TÜİK verileri üzerindeki şaibe sürüyor. TÜİK, yargı kararına rağmen madde fiyat listesini yine açıklamadı.
Açlık sınırı 22 bin lira seviyesine ulaşmıştır.
İşte emekçilere, milyonlarca aileye ancak açlık sınırını lâyık gördüler!
İstanbul halkı; siz bu vicdansızlığa razı mısınız?
Yoksulluk sınırı 67 bin liraya dayanmıştır.
Çalışanların en az yarısı asgarî ücretle çalışıyor arkadaşlar.
7 milyondan fazla kişi bu kölelik ücretine tâbîdir.
Yine çalışanların yüzde 22’si asgarî ücrete bile erişemiyor.
Bu ne demek biliyor musunuz?
En az 1,5 milyon insan kölelik ücreti bile alamıyor!
Bir de başta sınırsızca sömürülen mülteci emeği olmak üzere kayıtlara geçmeyen sayısız emekçinin çok daha kötü durumu var!
Daha da korkunç olanı ise emek ve ekmek mücadelesinde her yıl en az 2 bin işçi kardeşimiz iş cinayetlerine kurban gidiyor!
Bu büyük katliamın nasıl oluyor da üzeri örtülüyor!
Ezilenlerin, yoksulların, emek ve alın terinin yanında hizalanan kardeşlerimiz!
Bütün bu müfsit sosyal ve ekonomik koşullarda iktidar ve sermayenin yoksul kitlelere reva gördüğü şey köleliğin sürmesi değil, daha da pekişmesidir.
Yapıp ettiği bütün eylemleriyle bunu göstermektedir.
Sahte enflasyonun bile yüzde 47 olduğu, temel ihtiyaçların karşılanamadığı bir sosyal tabloda asgarî ücrete, hem de bir yıl geçerli olmak üzere yüzde 30 zam yapmıştır:
22 bin 104 lira, 67 kuruş!
Bu ücret zaten ancak 2025 ocak ayının sonunda emekçinin eline geçecek ve şimdiden açlık sınırında olan bu rakam o zamana kadar epeyce eriyecek ve bu enflasyon ortamında birkaç ay içinde açlık sınırının oldukça altına düşecektir.
Bu, köleci düzenin fâsit döngüsüdür!
Bu döngüyü kırmak da elbette bize düşmektedir.
Arkadaşlar!
Milyonlarca emekli çok çok düşük maaşlarıyla adeta ölümü arar hâle getirilmiştir.
Yıllarca çalışıp didinerek emekli olanlar için hayat artık çekilmez bir işkencedir.
2019’da ortalama emekli aylığı en düşük emekli aylığının 2 katı iken 2024’te yüzde 16 fazlasına gerilemiştir.
Tıpkı asgari ücrette olduğu gibi emekli aylıklarını da en dipte eşitlediler!
Şimdi hükûmet en düşük emekli aylıklarının 15 bin lira seviyesine yükseltileceği vaadini yaymaya çalışarak sözüm ona lütuf pompalamaktadır!
15 bin lira bakanların, patronların bir öğün yemek parasıyken bu oranları ailelere bir aylık geçim için teklif ediyorlar!
Böyle bir arsızlık ve utanmazlığı reddediyoruz!
Kıymetli dostlar!
Sermaye sahipleri tarafından mülteci emeği sınırsızca sömürülmektedir.
Egemen dünya düzeni, coğrafyaları talan ederek halkları mültecileştirmektedir.
Yaşama tutunabilmek için oradan oraya savrulan sığınmacıların çaresizliğini kullanan kapitalist zalimler; uzun çalışma saatlerini, zorlu çalışma koşullarını ve çok çok düşük ücretleri güvencesiz ve sosyal haklarından mahrum mülteci emekçilere dayatmaktadır.
Bu insanlık dışı uygulamalar yetmezmiş gibi sığınmacılar, kim oldukları bilinen ırkçı çevrelerin linç girişimlerine maruz kalarak katledilmekte, ev ve iş yerleri yağmalanmaktadır.
Hâlbuki hesap, yerli-sığınmacı demeden hepimizi sömüren yerel ve küresel kapitalist düzenden sorulmalıdır.
Öfke, o sömürücü zalimlere yöneltilmelidir.
En alttaki savunmasız insanlara yapılan saldırılar başka bir zulümdür ve gerçek zalimin işine yarar!
Ezilenler dayanışma içinde olmalı, kendilerini birbirlerine kırdırmak isteyenlere fırsat vermemelidir.
Emeğin dostları,
Kapitalistlerin hizmetindeki siyasal düzenin temsilcisi AKP iktidarı, memleketin bütün kaynaklarını yerel ve küresel sermayeye aktarmak için çırpınmaktadır.
Halkın ve ülkenin sırtından servetine servet katan bu asalak zümre, AKP’nin yüksek faiz cenneti yaptığı Türkiye’de yoksuldan zengine servet transferinin yarattığı sonuçların keyfini sürmektedir.
Bir yandan finansal yağma; diğer yandan neoliberalizmin dağ-taş, nehir-ova, ırmak-göl demeden sınırsız talanına açılarak delik deşik edilen Anadolu coğrafyası bize, azgın sermaye düzeninin fotoğraflarını sunmaktadır.
Bugün Anadolu’nun dört bir yanı yaylasını, ormanını, merasını, dere ve ırmaklarını savunan; ölüm ve yıkıma karşı hayatı müdafaa eden halkımızın direniş haykırışlarıyla inlemektedir!
Yoksullaştırılmış halkımız vergi sağanağı altında perişan olurken büyük şirketlerin devâsâ vergi borçları silinmektedir.
Filistin’de katliam yapan İsrail’le ticaret rekor seviyelerde sürdürülerek sermaye ve devlet şirketleri kan ve katliamdan beslenmektedir.
TÜİK verilerine göre 2023 yılı itibariyle Türkiye nüfusunun yüzde 20’sini oluşturan yüksek gelir grubunun toplam gelirden aldığı pay bir önceki yıla göre artarak yüzde 50’ye ulaşmış; en düşük gelire sahip yüzde 20’nin aldığı pay daha da azalarak yüzde 6’nın altına inmiştir.
Necip Fazıl’ın, “Allah’ın on pulunu bekleye dursun on kul;/ Bir kişiye tam dokuz, dokuz kişiye bir pul./ Bu taksimi kurt yapmaz kuzulara şah olsa!” diye tasvir ettiği bu sömürü tezgâhı işte böyle işlemektedir!
Kardeşler,
Bütün bu köleci, ifsat tablosuna karşı teklifimiz nedir?
Konuşmamızın başında da belirttiğimiz gibi “Hakça Üretim ve Bölüşüm, Adil Paylaşım” ilkesi şiârımız olmalıdır.
Allah, insanlar ve diğer bütün canlılar için sayısız nimet yaratmıştır.
Peki, problem nereden kaynaklanmaktadır?
Egemen sınıfların herkes için yaratılan nimetlere el koymasından elbette!
Yani hırsızlar, örgütlü hırsızlık düzenleri, örgütlü soyguncular bütün herkesten ve tabiattan çalmaktadır.
Devletler ve sermaye el ele vererek herkesin olması gereken nimetlere el koymaktadır.
Teklifimiz tabiatı ifsat etmeden üretmek; üretileni, Allah’ın herkes için verdiği nimetleri hakça bölüşmektir, adil bir şekilde paylaşmaktır.
Teklifimiz, rekabet temelli kapitalizme karşı dayanışmayı temel ilke kabul etmektir.
Kıymetli halkımız,
2024 bütçesinden faiz ödemelerine ayrılan pay 1 trilyon 254 milyar liradır.
Bu büyük pay, çoluk çocuk ve yetişkiniyle yoksul halkımızdan çalınarak faiz lobisine ikram edilmiştir.
Bu örnekle kendini gösteren servet transferi bu düzenin karakteridir.
2025 bütçesinden faiz ödemeleri için plânlanan pay ise 1 trilyon 950 milyar lira olarak hesaplanmıştır.
Yüksek enflasyon ve vergi üstüne vergilerle halkı canından bezdiren; sermaye sahiplerinin değil de emekçilerin ücretlerine göz diken, alın terini yağmalamak için türlü numaralar çeviren bu zam, sömürü, yağma düzenine karşı sesimizi daha çok yükseltmeliyiz.
Siyasetçisi ve sermayedarıyla egemenler zevk ü sefa içinde yaşarken, lüks uçak ve otomobilleriyle keyf ederken okullara aç giden çocuklarımıza bir öğün bulunamıyor!
Bütün şatafat ve israf, “itibardan tasarruf olmaz!” denilerek halkın kesesinden yapılıyor.
Emperyalistlerin NATO zirvesi için devlet kafilesi ABD’ye 5 uçakla gitmiştir.
UEFA şampiyonasına, Bakü’deki iklim değişikliği zirvesine yüzlerce kişi götürülmüştür.
İktidarı sınırsızca destekleyen yayın merkezlerine reklam kılıfı altında akıl almaz oranlarda para transferi yapılmaktadır.
Böylece kemer sıkma politikalarının ve tasarruf genelgelerinin sadece yoksul halka dönük olduğu bir kez daha ortaya çıkmıştır!
Bankalar, holdingler büyürken esnaf batıyor, küçük köylü yok oluyor, işçiler her ay yüzlercesiyle iş cinayetlerine kurban gidiyor!
Emekten, alın teri ve dayanışmadan yana duran dostlar,
Sermaye düzeninin müfsit, sömürücü ve köleci dayatmalarına karşı yan yana duralım!
Âlemlerin rabbi olan Allah kimseyi kimseye “efendi” olarak yaratmamıştır.
Kimileri açlık ve yoksullukla mücadele ederken kimileri çaldığı, gasp ettiği nimetleri stoklayarak, çitleyerek huzur ve zenginlik içinde yaşayamaz!
Haysiyet mücadelesi veren herkes bu işleyişe çomak sokmalıdır, adalet için haykırmalıdır, ifsada geçit vermemelidir.
Şüphesiz ki Allah ifsat edenleri, zalimleri sevmez; adaleti emreder!
Tekrar tekrar haykırıyoruz:
Egemenlerin emekçiye 22 bin lirayı lâyık gören zam, sömürü, yağma düzenine itiraz edelim!
Emeğinin, alın terinin karşılığını alamayan, ürünleri yağmalanan çiftçilerimiz traktörleriyle yollara, meydanlara çıkarak mücadelesini yükseltiyorlar!
Aylardır haysiyet mücadelesi veren Polonez işçilerinin direnişi örneğinde olduğu gibi emekçiler “Hakça Üretim ve Bölüşüm, Adil Paylaşım” şiârını ülkenin dört bir yanında haykırıyorlar!
Hâl-i hazırımızı, geleceğimizi, tabiatımızı yağmalayan; gençlerimizi geleceksiz bırakan; emeklilerimizi ölmüşten beter eden; alın terini değersizleştirip sermayeye peşkeş çeken; çalışırken köleleştirdiği emekçileri iş cinayetleriyle hayattan koparan; halkımızın bir bütün hâlinde yaşam umudunu öldüren zalim düzen, biz itiraz etmezsek daha da pekişecektir.
Bu sömürü çarkını ancak adalet ve eşitliği hedefleyen ıslah mücadelesini yükselterek kırabiliriz.
Asgari ücret köleliğini ve köleci düzeni reddedelim; emek ve alın terine düşmanlık yapan bütün organizasyonları dağıtalım!
İnsan onur ve haysiyetini Beled Sûresi 13. ayette “Fekkü Raqabe!-Kölelere Özgürlük” beyanıyla işaret edilen güzergâhı takip edip bu sömürü düzenine “Hayır!” diyerek savunabiliriz.
Şüphesiz ki Allah eşitlik ve adaleti emreder; kötülüğün her çeşidini yasaklar, lânetler!
EĞİTİM İLKE-SEN (İlkeli Eğitim ve Bilim Çalışanları Dayanışma Sendikası, www.egitimilkesen.org)
SAĞLIK İLKE-SEN (İlkeli Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Dayanışma Sendikası, www.saglikilkesen.org)
TOKAD (Toplumsal Dayanışma, Kültür, Eğitim ve Sosyal Araştırmalar Derneği, www.tokad.org)
ÖYB (Özgür Yazarlar Birliği, www.ozguryazarlarbirligi.org)
Eğitim İlke-Sen, Sağlık İlke-Sen, Özgür Yazarlar Birliği ve TOKAD; Gazze nöbetlerine devam ediyor.
06 Nisan 2025 çarşamba günü Üsküdar’da, Mimar Sinan Meydanındaki nöbet eylemi “İsrail’e F-35 Parçaları Taşıyan Maersk Gemilerini Engelle, Mersin Limanına Sokma, Katliama Ortak Olma!” temasıyla yapıldı.
Eylemde konuşan Eğitim İlke-Sen başkanı Ahmet Örs, katliam ve soykırım bitene kadar nöbetlerine devam edeceklerini söyledi. Topluluk adına Cahit Erdem Örs ve Şeyma Yıldırımda birer açıklama yaptılar.
Cahit Erdem Örs, “İsrail’i Tanıma, Tam Ambargo Uygula” çağrısında ısrarlı olacaklarını vurgularken Şeyma Yıldırım, İsrail’e F-35 parçaları götüren MAERSK gemilerinin durdurulması gerektiğini dile getirdi.
Eylem boyunca “Limanlar Siyonizme Kapatılsın, Gemileri Durdur Direnişi Büyüt, İşbirlikçi Rejimler Hesap Verecek, Erdoğan Botaş’ın Vanasını Kapat, Katil İsrail Filistin’den Defol, Katil ABD Ortadoğu’dan Defol, Yaşasın Gazze Direnişimiz” gibi sloganlar atıldı, tekbir getirildi.
Türkiye’de televizyon kültürünün, reyting baskısıyla izleyici algısını sürekli aşağı çeken bir eğilimi olduğu artık yerleşik bir gerçek. Ancak son zamanlarda, bu durum rahatsız edici boyutlara ulaşmış durumda. Geçtiğimiz günlerde Esra Erol’un programında, kaynananın nişanlı damatla iddia edilen ilişkisi, ekran başındaki izleyicilere o kadar absürt bir gerçeklik yansıtıyor ki modern medyanın zehirleyici etkisini gözler önüne seriyor.
Bu tür programlar sadece reyting peşinde koşmanın ötesine geçerek toplumun düşünce ve algı düzeyini aşağıya çeken, pasifleşmeye zemin hazırlayan unsurlar olarak işlev görüyor. Günlük yaşamın gerçek sorunlarından uzaklaştırılan birey, ekran başında izlediği bu absürtlükleri sorgulamak yerine, belirli bir “ortalama kültür”ü içselleştiriyor.
Medya eleştirmenleri, bu programların izleyiciye “seyirlik ahlak” sunarak eleştirel düşünceyi pasifleştirdiğini iddia ediyor. George Gerbner’in “Kültivasyon (Yetiştirme) Teorisi”ne göre[1], medyada sürekli tekrarlanan belirli temalar, izleyicinin algısını şekillendirir; bu durum, toplumun kendi gerçek sorunlarıyla yüzleşme cesaretini azaltmaktadır. Televizyonun merkezileşen rolü günün telâşı ve ekonomik sıkıntılar içinde insanlar, ufak dramatik olaylarla mest olurken asıl önemli meselelerin gölgesinde kalıyor.
Esra Erol’da “Skandal İlişki” – Reyting için atılan başlıklar yeni bir ortalama belirliyor.
Gerçeklik Tiyatrosu: Seyirci, Oyun ve Yönetim Aygıtı
Esra Erol örneği, gerçeklik ile kurgu arasındaki sınırı giderek belirsizleştiriyor. Programlarda yaşanan dramatik olaylar, tamamen gerçeklikten kopuk olmasa da izleyicinin “ortalama” algısını derinden etkiliyor. Sürekli maruz kalınan bu olaylar, dramatik unsurların normalliğe dönüşmesine, dolayısıyla toplumda “güvenlik” ve “denetim” taleplerinin meşrulaşmasına zemin hazırlıyor.
Byung-Chul Han’ın da belirttiği gibi[2], modern toplumda şeffaflık ve performans rüzgârı eserken medya aracılığıyla sunulan yüzeysellik, bireylerin özgür düşünce ve sorgulama kapasitesini sistematik olarak azaltıyor. Her ne kadar yayıncılığın mecraları değişse ve yapay zekanın gelişen etkileri başka bir görsel atmosfer yaratsa da hâlâ “medya endüstrisi” aynı motivasyonlardan besleniyor. İzleyici, her ne kadar “gerçek” hayatı izlediğini iddia etse de, aslında medyanın manipülasyonuyla oluşturulmuş bir gerçeklik içinde yaşamını sürdürmeye başlamış durumda. Bu durum, endişenin artmasına, inisiyatif almaktan kaçınmaya ve yöneticilerin müdahalelerini bekleyen pasif bir toplumsal yapının oluşmasına neden oluyor.
“Don’t Think” – Düşünme!
Yönetim Aygıtı Olarak Medya: İktidarın Sessiz Kontrolü
Tarih boyunca medya, sadece haberleşme ve eğlence amacıyla kullanılmamış, aynı zamanda toplumu yönlendirme ve kontrol etme aracına dönüşmüştür. Günümüzde televizyon programları, iktidarın politikalarını pekiştiren, algıyı manipüle eden modern yönetim aygıtları hâline gelmiştir. Esra Erol ve benzeri yapımlar, seyircinin aktif katılımını engelleyerek pasif izleyiciliği teşvik ediyor.
Bu medya anlayışı, eleştirel düşüncenin ve aktif birey olmanın temel taşlarını oluşturan unsurların zayıflamasına yol açıyor. Gerçek sorunları tartışmak yerine, izleyici absürt olaylara takılıp kalıyor; sonuçta, medyanın yönettiği “ortalama” bir toplumsal bilince teslim oluyor. Bu durum, iktidarın sessiz sedasız kurulmuş yönetim aygıtlarını güçlendiren bir etki yaratıyor. Toplum, kendi gerçek sorunlarının farkına varıp eleştirel bilinç geliştirmezse, medya yönetimi altında pasif bir varlık olmaya mahkum kalır.
Esra Erol ve benzeri programlar, yalnızca bir eğlence ürünü veya reality show olarak kalmıyor; bunlar aynı zamanda toplumsal hafızayı ve özgür iradeyi hedef alan, eleştirel düşünceyi körelten araçlar olarak karşımıza çıkıyor. Medya, insanların zihinlerine “seyirlik ahlâk” aşılayarak, gerçeklik ile kurgu arasındaki sınırı bulanıklaştırıyor. Bu da, toplumun kendi sorunlarıyla yüzleşme becerisini azaltıyor ve iktidarın, pasif izleyici kitlesi oluşturma çabasının bir parçası oluyor.
Dolayısıyla, televizyon ve ana akım medya araçları sadece bilgiyi aktarmakla kalmıyor; aynı zamanda ideolojik bir kontrol mekanizması oluşturuyor. Bu mekanizmanın farkına varılması, özgür ve eleştirel düşünceye sahip bireylerin yetişmesi açısından hayati önem taşıyor.
Dipnotlar:
[1] Gerbner, G. (1998). “Cultivation Analysis: A Systematic Approach to Television’s Long-Term Effects.”
[2] Han, Byung Chul (2023). “Şeffaflık Toplumu”, Metis Yayınları
