Köşe Yazıları
Yetişin Çocuklar ve Babalar
Son yıllarda çocuk yetiştirmek üzerine anne babalara yol göstermek amacıyla yazılan kitaplarda bir patlama yaşanıyor. Şayet böyle bir durum yok ve ben yanılıyorsam mazur görünüz, baba olduğum içindir. Önceliklerin veya ilgi alanlarının değişmesiyle odaklandığınız yer de değişiyor hâliyle ve siz yeni yeni “şeyler” görmeye başlıyorsunuz. Algıda seçicilik de denebilir.
Selçuk Şirin “hayatta çocuk yetiştirmekten daha mühim başka bir uğraş varsa ben bilmiyorum” diyerek başlıyor kitabı “Yetişin Çocuklar”a. Yazar, “alanında uzman bir isim” tabirinin hakkını fazlasıyla veren bir arka plana ve üretime sahip. New York Üniversitesi’nde doktora seviyesinde gelişim psikolojisi dersleri veriyor ve onlarca bilimsel makaleye imza atmış. Ne var ki sözünün ağırlığını parlak bir özgeçmiş değil, çok basit gibi duran bir gerçeklik tesis ediyor: Baba olması ve iki çocuk yetiştirmesi.
Kimse kusura bakmasın ama damdan düşenin hâlini, damdan düşen anlar. Hele böyle bir alanda, bilgiler, kitapta durduğu gibi durmuyor hayatta. Yirmi iki yıllık bir çabanın, araştırmanın ürünü olan mevzubahis kitap, tam olarak demini almış desek yeridir.
Babalar “Büyük Kampanya”yı kaçırıyor!
Meşhur bir Afrika atasözüne kulak verirsek içinde bulunduğumuz şu modern ve ötesi zamanlarda, sıkışıp kaldığımız kentlerde az veya çok bir “ebeveynlik krizi” yaşadığımızı görebiliriz: “Bir çocuğu yetiştirmek için bir köy gereklidir.”
Tamam, köy kalmadı, o eski mahalleler de yok artık. Yine de çocuğunuzu tek başınıza, bir anne ve babadan müteşekkil dar bir aile ortamında yetiştiriyorsanız işiniz zor. Annenizle, babanızla, amca, hala, teyzelerle bir arada iseniz kolay, hatta çok kolay.
Çocuklar için okul öncesi, 0-6 yaş arası, zihinsel gelişimleri açısından çok önemli. Zira, hayatları için en belirleyici dönem. Çok daha önemlisi ise ilk üç yıl. Bilimsel olarak ortaya konulmuştur ki çocukların beyin gelişiminin yüzde 90’ı ilk üç yılda tamamlanıyor.
Okul öncesine, dahası ilk üç yıla yatırım yapmak bir hayli önem arz ediyor. Çocuklara bahşedilen o muazzam zihinsel potansiyelin zayi olmaması için gerekli bilinci kuşanmalı ve eyleme geçmeli.
Bilim insanlarının çocuk beynini süngere benzetmesi boşuna değil. Bu dönemde paranın, eşyanın, malın mülkün kıymeti harbiyesi yok. Çocuğun ebeveyniyle kaliteli vakit geçirmesi, deneyim paylaşması, hatıralar biriktirmesi önemli. Tavsiye çok basit: Çocuğunuzla gezin, konuşun, oynayın!
Olması gereken bu kadar basitken olan biten hiç de iç açıcı değil ne yazık ki. Yazar, acı gerçeğimizi yerli raporlar ışığında ortaya koyuyor: Çocuk gelişiminin bu en kritik aşamasında babalar, ebeveynlik resminde yer almıyorlar. Sahneye geç çıkıyor ve büyük kampanyayı kaçırıyorlar.
Evet, babalar çocuk doğurmuyor, emziremezler de lakin ilk yılları fazlasıyla “anne işi” görüp geri durmak telafisi güç, hatta imkânsız boşluğa, zayiata yol açıyor. Çocukların zihinsel ve psikolojik gelişimine büyük katkılar yapmak neredeyse sıfır maliyetle, çok basit faaliyetlerle mümkün oysa ki.
Selçuk Şirin, sıkıntılı manzarayı şu cümle ile özetliyor: “Çocuklar babalarıyla oldukları ortamlarda televizyon bağımlısı, kitapsız, masalsız, hayalsiz bir şekilde yetişiyorlar.”
Dikkate almamız gereken 5 Nokta
Yazar, kitabında anne babalara herkes için hazır bir reçete sunmaktan bilhassa kaçınmakla birlikte bu çağda sağlıklı, mutlu ve başarılı çocuk yetiştirmek için beş noktaya dikkat çekiyor.
“Çocuğunuzun mizacını iyi tanıyın, çocuğunuzla güvene dayalı derin bir bağ kurun, mükemmel olmaya çalışmayın, yeter ki olduğu kadar iyi olun, evde belli bir rutin oluşturun ve çocuğunuzu başkalarıyla kıyaslamaktan vazgeçin” diyor.
Kitapta “ekran bağımlılığı ile başa çıkma klavuzu” gibi can alıcı dertlere deva olabilecek bölümler yer alıyor. Altı çizilesi pasajlar birbiri ardına okuru not almaya sevk ediyor.
Selçuk Şirin, bu tarz kitaplarda hiç veya pek rastlanmayan bir bölümle bitiriyor kitabını ve bana kalırsa bir takdir ve teşekkürü hak ediyor: “Bu çocuklar da bizim.”
Sadece kendi çocuklarımızı dert etmek yetmez, yoksulluk döngüsüne mahkûm çocuklar için de Türkiye’de sayıları 2 milyonu bulan mülteci çocuklar için de adım atmak zorundayız, diyor. Unutmayalım ki bizler, “kendine Müslüman” olmakla değil, ümmete ve herkese Müslüman olmakla mükellefiz.
Geçen gün eşimle birlikte çocuklarımızı alıp parka gittik. Parktaki diğer çocuklarla kaynaşmış, oynuyorlardı. İlk kez gördüğümüz çocuklardan birine adını sordum. Yusuf Ali, dedi. Oğlumuz da Yusuf Ali. Nereli olduğunu sordum. “Suriyeliyim”, dedi.
Çok iyi Türkçe konuşuyordu, Türkiye’de dünyaya gelmişti ama Suriyeli idi.
Burada bir sorun yok mu, yoksa bana mı öyle geliyor? Burada doğmuş, bu dine mensup, bu dili konuşan bir çocuğun buralı olmamasında, olamamasında? Suriye’de de olsa, burada da olsa sorun bizim sorunumuz, çocuklar bizim çocuklarımız.
Yazıda güzel duran bu son cümle, esas anlamını amellerimizde bulacak.
Bulmak ve bir daha kaybetmemek duası ile…
https://www.dunyabizim.com/cocuklar-yetisiyor-peki-babalar-nerede-makale,2006.html