Allah Kur’an’da insanın sorumluluğunu ve bu sorumluluk karşısında ne denli gaflette olduğunu temsili bir anlatımla ortaya koyuyor. Ahzâb Suresi‘nin 72. Ayeti, başka pek çok ayette olduğu gibi işitenin aklına çakılabilir, mıh gibi:
“Biz emaneti göklere, yere ve dağlara teklif ettik de onlar bunu yüklenmekten çekindiler, (sorumluluğundan) korktular. Onu insan yüklendi. Doğrusu o çok zalim, çok cahildir.”
İNSAMER‘in 2020 yıllığını karıştırınca bu ayet geldi aklıma. Bir yandan merhamet kesilebilen insanın öte yandan taş gibi cehalet kesilmesi, hatta zulüm olup dolu gibi yağması gerçekten hayrete şayandır.
Gelin, paylaşarak ve yardımlaşarak herkese yetecek refah ve huzuru kolayca bulabileceğimiz bu dünyayı, kapıldığımız hırs ve içine yuvarlandığımız açgözlülükle ne hale getirildiğimizi görelim. İnsanın ihtiyaçlarının sınırlı, ihtiraslarınınsa sınırsız olduğunu hatırlayarak…
Dünya nüfusunun yüzde 40’ı su kıtlığından etkileniyor. Yaklaşık 50 ülke su kıtlığı yaşıyor.
Dünya genelinde sağlık harcamaları 7.7 trilyon doların üzerinde. Bu harcamaların %77’si gelişmiş ülkelere ait. Avrupa’da 293 hastaya bir doktor düşüyor. Doktor başına düşen hasta sayısı Ortadoğu’da 989, Afrika’da ise 3.324.
Dünyada üretilen petrolün üçte birini tek başlarına ABD ve Çin kullanıyor.
Dünyanın en büyük 10 bankasının toplam aktifleri 28.8 trilyon dolar. Listenin ilk dört sırasını Çinli kamu bankaları işgal ediyor. En büyük 10 banka 180 ülkenin gelirine denk!
Gıda endüstrisini çokuluslu kapitalist şirketler kontrol ediyor. Sektörün en büyük 10 şirketinin yıllık geliri 450 milyar doların üzerinde.
Dünyadaki obez sayısı 1975’te 105 milyonken günümüzde 700 milyona ulaşmış durumda. Aşırı kilolular da eklendiğinde bu sayı 2 milyarı aşıyor. Milyarlarca insan sağlık sektörü için milyarlarca dolar harcayarak zayıflamaya çalışırken 1.3 milyar insan çok boyutlu yoksulluk içinde yaşıyor.
Dünyada yaklaşık 152 milyon çocuk işçi var. Çocuk işçilerin yaklaşık yarısı 5-11 yaş aralığında ve tehlikeli işlerde çalışıyorlar. 73 milyonu Afrika’da, 61 milyonu Asya-pasifik’te yaşıyor. Çocuklar, çoğu küresel firma tarafından ucuz işgücü olarak kullanılıyor. Özellikle Kamboçya ve Bangladeş bu alanda öne çıkıyor.
İlaç endüstrisi mevcut büyüklüğü ile dünyanın en büyük üçüncü sektörü konumunda. ABD’nin yıllık ilaç harcaması 485 milyar dolar. Türkiye 8 milyar dolarlık ilaç harcamasıyla listenin 17. sırasında yer alıyor. Aynı zamanda dünyanın en hızlı büyüyen ilaç pazarlarından biri. Türkiye’de ilaç pazarı son sekiz yılda ortalama yüzde 11.4 büyüme sağladı.
İşgal, iç savaş ve yoksulluğun kol gezdiği ülkelerde “yasadışı organ ticareti” ne yazık ki büyüyen bir “sektör”. Yaklaşık 2 milyar dolarlık bir hacme sahip bir bu yasadışı ticarette alıcılar bir organ için 30 ila 150 bin dolar arası ücret öderken organları alınan mağdurlara yalnızca bin dolar veriliyor.
İlginç olduğu kadar da ürpertici bir bilgi de intihara ilişkin. Her yıl intihar sebebiyle yaklaşık 800 bin insan hayatını kaybediyor. Bu sayı, cinayet sebebiyle hayatını kaybedenlerin iki katı. İntihar sebebiyle ölenlerden 20 kat fazlasının intihar teşebbüsünde bulunduğu tahmin ediliyor. Örneğin Güney Kore, toplam ölüm içinde %5 intihar oranı ile zirvede yer alıyor. Bu oran Japonya’da %2.1, Rusya %2.4, ABD’de %1.7, Türkiye’de ise % 0.7.
İnsanlığın en karanlık yüzü kendini savaşlarla birlikte kürtaj vakalarında gösteriyor desek, abartmış olmayız sanırım. Tıbbi zaruret hali (istisna) bir yana, ceninin hayatına (“keyfiyet” sonucu) son verme işlemine cinayet denir. Dünyada her yıl 60 milyona yakın kürtaj vakası gerçekleşiyor ve her dört gebelikten biri kürtajla sonlandırılıyor! Günümüzde 70’den fazla ülkede kürtaj serbest.
İnsan denen canlının ne denli cahil ve zalim olduğunun bariz göstergelerinden bir diğerini küresel askeri harcamalar oluşturuyor. İnsanlık birbirini katletmek için harcadığı mesai ve para refah ve mutluluğu değil 7 milyar, 14 milyara yayabilirdi. Dünya çapındaki askeri harcamalar bir önceki yıla oranla %2.6 oranında artarak 1.8 trilyon dolara yükselmiş.
Dünyanın karanlık yüzünde insanın alçaldıkça alçaldığını görüyoruz. Bunun faturası ise öncelikle doğaya ve hayvanlara kesiliyor ne acı ki. Dünyada her yıl 50 milyondan fazla hayvan kozmetik, tekstil, ilaç ve eğlence endüstrisinin acımasız yöntemleriyle katlediliyor.
Dünyanın karanlık yüzünde kapitalizm, “yeni” sömürgecilik faaliyetleri ve savaş belasının sonucu olarak doğan mültecilik gerçeği ile karşı karşıyayız.
Bu dünyada cenneti aramanın yanlış olduğunun farkındayız. Ne var ki insanlarla, hayvanlarla ve doğayla kurduğumuz ilişkide Adil olmayı bize emreden bir Rabbe iman ediyoruz.
Öyleyse bu tablo ne?
*Kapak Fotoğrafı: Nilüfer Demir
-Büyük Medeniyetimizde karaya vuran insanlığımız!
